پلی‌ پروپیلن (Polypropylene – PP) یکی از پرکاربردترین پلیمرهای ترموپلاستیک در جهان است که در صنایع مختلف از بسته‌بندی و نساجی گرفته تا خودروسازی و لوازم خانگی استفاده می‌شود. در ایران، پلی‌ پروپیلن به دلیل ویژگی‌های خاص خود، یکی از مواد کلیدی در تولید محصولات پلاستیکی و لاستیکی به شمار می‌رود. به همین دلیل نیز تأمین مواد پلی پروپیلن در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است.

در این مقاله، به بررسی جامع پلی‌ پروپیلن، خواص، فرآیندهای تولید، انواع، گریدها، کاربردها و مزایا و معایب آن می‌پردازیم.

پلی‌ پروپیلن چیست؟

پلی‌ پروپیلن یک پلیمر ترموپلاستیک از خانواده پلیمرهای هیدروکربنی است که از پلیمریزاسیون مونومر پروپیلن (C₃H₆) تولید می‌شود. این ماده به دلیل ساختار نیمه‌بلوری خود، استحکام و مقاومت حرارتی خوبی دارد و در بسیاری از کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خواص مواد پلی‌ پروپیلن

پلی‌ پروپیلن بسته به نوع خود، خواص متفاوتی دارد، اما برخی از ویژگی‌های کلی آن عبارت‌اند از:

چگالی کم و وزن سبک
مقاومت حرارتی بالا در مقایسه با پلی‌اتیلن
مقاومت شیمیایی عالی در برابر اسیدها، بازها و حلال‌ها
انعطاف‌پذیری خوب در دماهای بالا
مقاومت در برابر رطوبت و آب
سختی و استحکام مکانیکی مناسب
قابلیت بازیافت و فرآیندپذیری خوب

فرآیندهای تولید پلی‌ پروپیلن

پلی‌ پروپیلن از طریق سه فرآیند اصلی تولید می‌شود:

فرایند فاز گازی (Gas Phase Polymerization):

استفاده از کاتالیست زیگلر-ناتا یا متالوسن
مناسب برای تولید گریدهای هموپلیمر و کوپلیمر

فرایند دوغابی (Slurry Polymerization):

مناسب برای تولید پلی‌پروپیلن با توزیع وزن مولکولی گسترده
استفاده در تولید گریدهای کوپلیمر ضربه‌ای و تصادفی

فرایند محلولی (Solution Polymerization):

کنترل دقیق‌تر بر وزن مولکولی
مناسب برای تولید گریدهای تخصصی

پتروشیمی‌های تولیدکننده پلی‌ پروپیلن در ایران

ایران یکی از تولیدکنندگان بزرگ پلی‌ پروپیلن در منطقه است. برخی از مهم‌ترین پتروشیمی‌های تولیدکننده این ماده عبارت‌اند از:

پتروشیمی شازند (PP هموپلیمر و کوپلیمر)
پتروشیمی مارون (PP هموپلیمر)
پتروشیمی جم (PP هموپلیمر و کوپلیمر)
پتروشیمی رجال (PP هموپلیمر و کوپلیمر)
پتروشیمی پلی‌پروپیلن جم (PP کوپلیمر)
پتروشیمی پلی نار(PP هموپلیمر و کوپلیمر)
پتروشیمی دی آریا پلیمر(PP هموپلیمر و کوپلیمر)
پتروشیمی نوید زر شیمی (PP هموپلیمر و کوپلیمر)

انواع پلی پروپیلن و گریدهای آن

پلی‌ پروپیلن بر اساس ساختار و نوع پلیمریزاسیون به چند دسته اصلی تقسیم می‌شود:

پلی‌ پروپیلن هموپلیمر (PP-H – Homopolymer Polypropylene)

✅ خواص: سختی و استحکام بالا، مقاومت در برابر حرارت، فرآیندپذیری آسان

✅ کاربردها: قطعات تزریقی، بسته‌بندی، الیاف، لوازم خانگی

❌ معایب: شکنندگی در دماهای پایین، مقاومت کم در برابر ضربه

تأمین گریدهای رایج مواد پلی پروپیلن PP-H

پلی پروپیلن Z30S (تجهیزات پزشکی، واشر، البسه ورزشی، دستگاه پروتز، کیف و کوله، ظروف یک‌بار مصرف، الیاف مصنوعی)
پلی پروپیلن C30S (نخ گونی، نخ نواری، ورق ترموفورمینگ، طناب و ریسمان)
پلی پروپیلن HP510L (گونی، نخ کفپوش تافتینگ، موکت بافی، طناب)
پلی پروپیلن HP550J (گونی بافی و توری، منسوجات کشاورزی، تسمه، کوله پشتی، منسوجات عمرانی)
پلی پروپیلن RP340R (ورق و ظروف غذایی، اسباب بازی، سرنگ، بطری دارو، مخزن، محصولات آرایشی بهداشتی و پزشکی به روش تزریقی و بادی)
پلی پرویپلن HP648T (الیاف و پارچه‌های نبافته)

پلی‌پروپیلن کوپلیمر ضربه‌ای (PP-Impact Copolymer)

✅ خواص: مقاومت ضربه‌ای بالا، سختی متوسط، مقاومت در برابر شرایط سخت محیطی

✅ کاربردها: قطعات خودرو، لوازم الکتریکی، بسته‌بندی صنعتی

❌ معایب: استحکام کمتر نسبت به هموپلیمر

تأمین گریدهای رایج مواد پلی پروپیلن PP-Impact Copolymer

پلی پروپیلن EP548R (قطعات خودرو مثل داشبورد و کنسول و رودری، لوازم خانگی، ظروف پلاستیکی)
پلی پروپیلن EP440G (ورق موجدار پوشش سقف، کوتینگ لوله های فلزی)
پلی پروپیلن EP440L (بسته‌بندی صنعتی، سطل، جعبه باطری، اسباب بازی)

پلی‌پروپیلن کوپلیمر تصادفی (PP-Random Copolymer)

✅ خواص: شفافیت بالا، انعطاف‌پذیری مناسب، مقاومت در برابر ترک‌خوردگی

✅ کاربردها: ظروف بسته‌بندی شفاف، لوله‌های آب سرد و گرم، تجهیزات پزشکی

❌ معایب: استحکام کمتر نسبت به هموپلیمر

تأمین گریدهای رایج مواد پلی پروپیلن PP-Random Copolymer

پلی پروپیلن RP240G (لوله‌های آب و فاضلاب)
پلی پروپیلن RP270L (لوازم پزشکی)
پلی پروپیلن RP310M (فیلم‌های کشسان و انعطاف‌پذیر)

پلی‌پروپیلن خاص (PP-Specialty Grades)

✅ خواص: خواص مکانیکی و شیمیایی خاص برای کاربردهای ویژه

✅ کاربردها: کامپوزیت‌ها، مواد مقاوم در برابر UV، محصولات پیشرفته صنعتی

❌ معایب: هزینه تولید بالا، فرآیندپذیری پیچیده

گریدهای رایج مواد پلی پروپیلن PP-Specialty

HMS PP (High Melt Strength PP) (فیلم‌های فومی)
PP مقاوم به UV (صنایع فضای باز)
PP پرشده با الیاف شیشه (قطعات خودرو و مهندسی)

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

پلی‌پروپیلن یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در صنعت پلاستیک و لاستیک ایران است که در گریدهای مختلف برای مصارف گوناگون تولید می‌شود. هر گرید دارای خواص، مزایا و معایب خاصی است که در انتخاب آن برای کاربردهای مختلف تأثیرگذار است. با شناخت دقیق انواع پلی‌پروپیلن و گریدهای موجود در بازار، می‌توان در تولید محصولات پلاستیکی، لاستیکی و صنعتی، انتخاب بهتری داشت و کیفیت و بهره‌وری را افزایش داد.

به‌منظور استعلام قیمت و دریافت مشاوره می‌توانید با ما تماس حاصل فرمایید.